«احیای آثار اسلامی از ضرورتهای حوزه زمان ما است» آیة الله حاج شیخ جواد فاضل لنکرانی
جناب حجة الاسلام والمسلمین اکبر اسد علیزاده ریاست مرکز احیای آثار اسلامی به همراه محققان و کارشناسان آن مجموعه در آستانه برگزاری همایش «بررسی اندیشههای شیخ بهایی» و رونمایی از موسوعه شیخ بهایی با آیت آلله حاج شیخ جواد فاضل لنکرانی دیدار کردند.
در این دیدار آیت الله فاضل لنکرانی ضمن تقدیر و تشکر از دست اندرکاران مجموعه وزین و ارزشمند «موسوعه شیخ بهایی» و همچنین جناب حجة الاسلام والمسلمین استاد واعظی و جناب حجَة الاسلام والمسلمین استاد لک زایی به تبیین جایگاه احیای آثار اسلامی پرداختند. ایشان فرمودند دفتر تبلیغات اسلامی کارهای خیلی بزرگی انجام داده و این احیای آثار از ضرورتهای حوزههای زمان ما است. وی با بیان این مطلب که از دفتر تبلیغات اسلامی توقع چنین فعالیتهایی هم هست، فرمودند: محققان حوزه برای شناخت ارکان حوزه و آثار ایشان نیاز دارند که به آثار این شخصیتهای علمی مراجعه داشته باشند و این ضرورتی انکار ناپذیر است و در حالی است که تا قبل از این، آثار علمای سلف به صورت متفرقه و چاپ غیر مصحح و یا در قالب نسخ خطی در دسترس محققان حوزه بوده است، اما امروزه با انتشار موسوعهها دسترسی محققان بسیار آسان شده است.
ایشان با ذکر این نکته که یکی از موارد ضروری که امروزه مورد نیاز علماء و حوزه است استخراج منهج استنباطی علماء سابق است تأکید کردند که با وجود موسوعهها چه موسوعههای شخصیت محور و چه موسوعههای موضوع محور راه برای استخراج منهج استنباطی علماء باز شده است و چاپ موسوعهها برگ زرّینی است که در حرکت حوزه میبینیم و این نشان دهنده این است که حوزه در حرکت است.
آیت الله حاج شیخ جواد فاضل فرمودند انسان با مطالعه موسوعهها که مجموعه آثار یک شخص را در یک جا جمع کرده بیشتر به شخصیت علمی آن عالم پی میبرد و با مطالعه موسوعه جامعیت علمی این شخص معلوم میشود و این نشان میدهد که این شخص چه شخصیت جامعی بوده است. و ثانیاً نشان میدهد تتبع ایشان در کتب گذشته و پیشینیان چگونه بوده و اعتنای او به آثار گذشتگان خود چگونه بوده است و این خودش برای یک محقق خیلی مهم است.
وی با اشاره به این که چاپ موسوعهها نشان دهنده زحمات علمای سلف است فرمودند که این موسوعهها میتواند الگوی خوبی برای طلبهها و علمای امروز باشد.
ایشان در قسمتی دیگر از سخنان خود با اشاره به تألیف کتاب «سیاحة فی آثار الشیخ بهاء الدین العاملی» همزمان با چاپ موسوعه شیخ بهائی ضمن تقدیر و تشکر از جناب حجة الاسلام والمسلمین اسدعلیزاده اظهار داشتند یکی دیگر از نکات ارزشمند جمع آوری آثارعلما و اندیشمندان این است که اجمالی از انظار آن عالم در دسترس همگان قرار میگیرد و این کار زیبنده و مفید در ضمن موسوعه شیخ بهائی، در کتاب «سیاحة فی آثار الشیخ بهاء الدین العاملی» صورت گرفته است.
در ابتدای این دیدار جناب حجة الاسلام والمسلمین دکتر اسد علیزاده رئیس مرکز احیای آثار اسلامی به معرفی مرکز احیای آثار اسلامی پرداخته و در ضمن گزارشی جامع از فعالیتهای مرکز احیا، به تشریح مجلدات موسوعه شیخ بهائی به شرح ذیل پرداختند:
«مرکز احیای آثار اسلامی فعالیت خود را از سال 1364 شروع کرد و در طول این 38 سال فعالیت خود تا کنون 64 عنوان کتاب در 250 مجلد منتشر کرده است. موسوعههای منتشر شده مرکز احیا 7 موسوعه میباشد که عبارتند از: موسوعههای علامه سید عبد الحسین شرف الدین عاملی(ره) در 11 مجلد، علامه محمد جواد بلاغی در 9 مجلد، شهید اول در 20 مجلد، شهید ثانی در 27 مجلد، مجموعه کلامی موسوعه علامه محمد حسین آل کاشف الغطاء در 14 مجلد، مجموعه فقهی موسوعه علامه کاشف الغطاء در 29 مجلد و موسوعه شیخ بهاء الدین عاملی در 23 مجلد به چاپ رسیده است.
موسوعه آیة الله بهجت(ره) که در دست انجام است 5 جلد کتاب اصولی دارد و 28 مجلد نیز کتب فقهی. این موسوعه در 35 مجلد به چاپ خواهد رسید.
موسوعه حکیم ابونصر فارابی: تا کنون 660 رساله و کتاب از آثار فارابی شناسائی شده که در 14 مجلد به چاپ خواهد رسید.
موسوعه علامه سید محسن امین عاملی(ره): تا کنون 59 عنوان از آثار ایشان شناسایی شده که در حال تحقیق و تصحیح است. این مجموعه به غیر از کتاب «أعیان الشیعه» ایشان در 25 مجلد به چاپ خواهد رسید و تا کنون 9 مجلد از آن آماده شده است.
همزمان با تحقیق این سه موسوعه، احیای موضوعی نیز در دست انجام است که شامل سه موضوع: اخلاق و عرفان، فقه و اصول و کلام و فلسفه اسلامی میشود.
در موضوع اخلاق و عرفان تا کنون کتابهای اخلاق منصوری، تهذیب الاخلاق ابن مسکویه، آئینه حقایق نما و جامع السعادات منتشر شده است و در حال حاضر کتاب «تهذیب الأخلاق» ثابت بن سنان در دست انجام است.
در موضوع فقه و اصول سه موضوع «میراث الزوجه»، «نکاح منقطع» و «حجاب» در دست انجام است.
در موضوع میراث الزوجه تا کنون 25 رساله جمع آوری شده است که کار تصحیح این رسالهها انجام شده است.
در موضوع «نکاح منقطع» تا کنون 15 رساله جمع آوری شده است که کار تصحیح این رسالهها انجام شده است.
در موضوع «حجاب» نیز تا کنون کتاب «إسداء الرغاب» به چاپ رسیده و 7 رساله نیز جمع آوری شده است که در 3 مجلد به زودی به چاپ خواهد رسید.
در موضوع کلام و فلسفه اسلامی سه موضوع «بداء»، «جبر و اختیار» و «علم الهی» در دست انجام است.
در موضوع «بداء» تا کنون 39 رساله شناسایی شده که کارهای تحقیقاتی آن انجام شده و در 3 مجلد به زودی به چاپ خواهد رسید.
در موضوع «جبر و اختیار» تا کنون 35 رساله شناسایی شده که در 3 مجلد به چاپ خواهد رسید.
در موضوع «علم الهی» تا کنون 41 رساله شناسایی شده که در 3 مجلد به چاپ خواهد رسید.
موسوعه شیخ بهایی در 24 مجلد به چاپ رسیده است که شامل یک مجلد مدخل، یک مجلد فهرست و 22 مجلد آثار شیخ بهایی است که عبارتند از:
- المدخل: الشیخ بهاء الدین العاملی حیاته و آثاره
- الجزء الأول: تفسیر القرآن /1
- الجزء الثانی: تفسیر القرآن / 2
- الجزء الثالث: مفتاح الفلاح و الحدیقة الهلالیة
- الجزء الرابع: الأربعون حدیثاً
- الجزء الخامس: زبدة الأُصول و حواشیها و تعلیقات علی شرح المختصر العضدی
- الجزء السادس: حبل المتین /1
- الجزء السابع: حبل المتین /2
- الجزء الثامن: الاثنا عشریّات الخمس
- الجزء التاسع: مشرق الشمسین
- الجزء العاشر: جامع عبّاسی
- الجزء الحادی العشر: الرسائل/ 1(الفقهیّة)
- الجزء الثانی عشر: الرسائل /2 (الکلامیّة و الحدیثیّة و الرجالیّة)
- الجزء الثالث عشر: الرسائل /3(الأدبیّة، الهیویّة و الریاضیّة)
- الجزء الرابع عشر: الکشکول/1
- الجزء الخامس عشر: الکشکول /2
- الجزء السادس عشر: الکشکول /3
- الجزء السابع عشر: الکشکول /4
- الجزء الثامن عشر: الکشکول /5
- الجزء التاسع عشر: الدیوان العربي
- الجزء العشرون: دیوان فارسی
- الجزء الحادی و العشرون: الفوائد
- الجزء الثانی و العشرون: الألغاز و الإجازات
- الجزء الثالث و العشرون: الفهارس»
رئیس مرکز احیای اثار اسلامی در پایان ضمن توضیحاتی در خصوص برخی مجلدات آثار شیخ بهایی فرمودند: در ابتکاری جدید کلیه انظار شیخ بهایی درموضوعات کلام، فقه، اصول، تفسیر، تاریخ، ادبیات و … جمع آوری و در یک جلد کتاب که تألیف اینجانب میباشد با عنوان «سیاحة فی آثار الشیخ بهاء الدین العاملی» همزمان با چاپ موسوعه شیخ بهایی به زیور طبع آراسته شد و در اختیار جامعه علمی قرار گرفت.
